विद्यार्थियों को परीक्षा में पूछे जाने वाले उपयोगी निबंध।
(1)
धेनुः
गौ: एकः चतुष्पात पशुः अस्ति ।
अस्या: एकं पुच्छम् भवति ।
वे श्रंगे भवतः ।
चत्वारः पादाः भवन्ति ।
अस्या: गले एकं गल्कम्ब्लम् भवति ।
इदं गल्कम्ब्लम् अन्यापशुनाम न भवति ।
गौ: तृणचारी पशुः अस्ति ।
इयं वनेषु भ्रमति घासम तृणं च चरति ।
अस्याः स्वभाव अतीव सरलः भवति ।
गौ: महान उपकारी पशुः अस्ति ।
इयं दुग्धं ददाति । दुग्धेन दधि भवति ।
अस्या: दधि दुग्धं घृतं च अतीव पवित्रं हितकारकं च भवति ।
गौ: गोमयं ददाति ।
गोमयेन गृहे लिप्यते ।
पूजाकार्ये अपि गोमयस्य उपयोगो भवति ।
गौमूत्रेण च अनेके रोगाः नृश्यन्ति ।
गौ पशु नास्ति ।
सा माता अस्ति, पिता अस्ति, देवता अस्ति ।
(2)
उद्यानम्
उद्यानम् सर्वे जनाः इच्छन्ति।
एतत् अल्पाकारम् अथवा बृहत् भवितव्यम्।
उद्याने विवधाः पादपाः वृक्षाः च रोहन्ते।
सार्वजनिकम् उद्यानम् सर्वैः एव उपमोक्तुं शक्यते।
सुन्दर वातावरण युक्तम् उद्यानं तु बालानां वृद्धानां कृते वरप्रसादमेव।
ग्रामेषु गृहस्य पृष्ठतः उद्यानम् द्रष्टुं शक्यते।
तत्रैव जनाः शाकानि फलानि नारिकेल वृक्षान् च रोपयन्ति।
नगरेषु अपि उद्यानानि निर्मीयन्ते।
उद्यानम् गृहस्य शोभां वर्धयति।
यदा स्वेन निर्मितम् उद्यानम् पुष्पैः सुगन्धितं भवति तदा सन्तोषं भवति।
(3)
पुस्तकालयः
यत्र विविधानि पुस्तकानि पठनार्थं संगृहीतानि भवन्ति तत् स्थानम् पुस्तकालयः उच्यते ।
तत्र हि त्रिविधः पुस्तकालयः व्यक्तिगतः, विद्यालयीयः, सार्वजनिकश्च ।
व्यक्तिगतः पुस्तकालयः अध्यापकानां अन्येषां बुद्धिजीविनाम् च भवति ।
विद्यालयीयः विद्यालयस्य अंगम् भवति ।
छात्राणाम् अध्यापकानाम् च ज्ञानवर्द्धनाय विद्यालयीयः पुस्तकालयः भवति ।
अत्र शैक्षणिकानि पुस्तकानि संगृहीतानि भवन्ति ।
निर्धन-छात्राणां कृते विद्यालयीयः पुस्तकालयः अत्युपयोगी भवति ।
सार्वजनिकेषु पुस्तकालयेषु बहुविधानि पुस्तकानि भवन्ति । पुस्तकालयसम्पर्कात् शनैः -शनैः विद्यारुचिः जागर्ति ।
सम्प्रति गीतशीलः पुस्तकालयः अपि अस्ति ।
(4)
मम् पुस्तकं
एतद मम् पुस्तकम् अस्ति।
एतद तव पुस्तकम् अस्ति।
एतानि सर्वाणि पुस्तकानि सन्ति।
मम् पुस्तके चित्राणि सन्ति।
एतानि चित्राणि रम्याणि सन्ति।
रमणीयं चित्रं मम् चित्तं आनन्दयति।
सचित्रं पुस्तकं मम् प्रियं।
अहम् पाठशालां गच्छामि पुस्तकं नयामि च।
पुस्तकै: ज्ञानं लभ्यते।
पुस्तकानि अस्माकं मित्राणि सदृशानि भवन्ति।
(5)
सदाचारः
सताम् आचारः सदाचारः कथ्यते ।
सज्जनाः यानि कर्माणि कुर्वन्ति तानी एव अस्माभिः कर्तव्यानि ।
ऋषयश्च वदन्ति यानि अनिन्द्यानि कर्माणि तानि सेवितव्यानि नेतराणि ।
गुरुजनानां सेवा, सरलता सत्यभाषणम्, इन्द्रियनिग्रहः अद्रोहः, अपैशून्यम् आदि गुणानां गणना सदाचारे भवति ।
सदाचारवान् जनः दीर्घसूत्री न भवति ।
स हि अतन्द्रितः स्वकर्मानुष्ठानम् समयेन करोति ।
सदा मधुरं भाषणं करोति ।
स हि न कस्मैचिदपि द्रुह्यते ।
पुरा भारते सर्वेजनाः सदाचारवन्तः आसन् ।
इदानीं रामचन्द्रस्य मर्यादापुरुषोत्तमस्य जीवनं सदाचारस्य उत्कृष्टम् उदाहरणम् अस्ति ।
अस्माभिः तस्यैव जीवनम् अनुकरणीयम् ।
यथा चित्तं तथा वाचो यथा वाचस्तथा क्रियाः ।
चित्ते वाचि क्रियायांच साधुनामेक्रूपता ॥
(6)
अनुशासन
शासनमनु अनुशासनम् अर्थात शासनेन निर्मितानि नियमनि पालयन्तः लोकाः अनुशासिताः कथ्यते ।
अनुशासनभावे समाजे उच्छृंखलता आगच्छति ।
सर्वे स्वैराचरं कुर्वन्तः न कथमपि आत्मोन्नतिम् देशोन्नतिञ्च कर्तुम् समर्थाः ।
पारिवारिकी व्यवस्था नक्ष्यति ।
विद्यार्थिनः उद्दण्डाः भविष्यन्ति, वणिजः, अधिकं लाभमेष्यन्ति अतएवानुशासनम् देशस्य समाजस्य, मनुष्याणां छात्राणाञ्च कृते परमावश्यकमस्ति ।
अस्माकं व्यवहारेषु अपि अनुशासनम् दृश्यते ।
छात्राणाम् कृते विद्यालय एवानुशासनशिक्षा-केन्द्रमस्ति । अस्मिन्नेव काले छात्राणाम् मनःसु यः प्रभावः सम्पद्यते सः स्थायी भवति ।
बाल्ये अनुशासनहीनाः जनाः प्राप्ते वयसि अनुशासिता भविष्यन्तीति दुराशामात्रम् ।
(7)
मम् विद्यालय:
मम् विद्यालय: नाम: प्राथमिक शाला: खिसोरा अस्ति।
मम् विद्यालयः सुन्दरः अस्ति।
मम् विद्यालयः विशालः अपि अस्ति।
मम् विद्यालये: एकम् सुन्दरम् उद्यानम् अस्ति।
मम् विद्यालये एकः पुस्तकालयः अपि अस्ति।
मम् विद्यालय: एक: क्रीडाङ्गन अस्ति।
मम् विद्यालये बहव छात्रः अस्ति।
मम् विद्यालये सर्वे अध्यापका: ज्ञानशील-विद्वानम् सन्ति। अस्माकम् अध्यापकः अध्यापिकाः च स्नेहेन पाठयन्ति।
वयम् अपि स्नेहेन पठामः अध्यापकानाम् च सम्मानं कुर्मः।
मम् विद्यालयस्य प्रधानाध्यापकं तु अत्यधिकं सरलं सज्जनं च अस्ति।
अत: अहं वक्तुम् शक्नोमि यत् मम् विद्यालयं सर्वेषाम् विद्यालयेषु श्रेष्ठतर: अस्ति।
प्रतिवर्षे मम् विद्यालयस्य परीक्षाफलम् श्रेष्ठः भवति।
3 Comments
वाह शोभनम👌👌💐💐
ReplyDeleteGood
ReplyDeleteVery good Essay
ReplyDelete